Zastosowanie dawki jednostkowej.

Wokół UNIT DOSE narosło w Polsce mnóstwo legend funkcjonujących niemal w równoległych rzeczywistościach. Warto uporządkować wiedzę w tym zakresie i zrozumieć istotę problemu.

 

Samo pojęcie odnosi się wyłącznie do przygotowania dawki jednostkowej poza oddziałem szpitalnym. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest ona wykonana ręcznie czy w sposób zautomatyzowany przez roboty apteczne, zrobiona w szpitalu czy dostarczana z zewnątrz. Najważniejsza jest nie sama dawka jednostkowa tylko sposób „wprowadzenia” jej do systemu dystrybucji leków. Pytanie brzmi: jak dawka jednostkowa funkcjonuje w całym złożonym systemie? Wszystko zaczyna się od ekonomiki podejmowanych działań zdrowotnych.

 

Co to jest UNIT DOSE? Zastosowanie dawki jednostkowej.

Podawanie leków przy zastosowaniu dawki jednostkowej (Unit Dose) zostało opracowane w USA w 1960 roku.  Głównym celem było wspomaganie obsługi pielęgniarek w podawaniu leków i zmniejszenia ilości marnotrawstwa („waste” w ujęciu Lean) coraz droższych leków. Paradoksalnie do popularyzacji rozwiązań przyczyniły się liczne procesy sądowe w latach 1970 – 1976 związane z błędami lekarskimi w zakresie dozowania leków. Błędy w stosowaniu leków są szczególnie prawdopodobne, kiedy zaangażowanie pracowników służby zdrowia wymaga realizacji wielu zadań w krótkim terminie. Ta sytuacja występuje wielokrotnie w szpitalach, gdzie pielęgniarki przygotowują się do podawania leków. Z tego powodu wprowadzono standard dozowania leków przy pomocy dawek jednostkowych.

Standard przewiduje przygotowanie leków codziennie w aptece szpitalnej. Potem wszystkie dawki są załadowywane do wózków. Te wózki, zawierające tysiące indywidualnych dawek leków, są codziennie wysyłane do oddziałów szpitalnych. Celem takiego działania jest powrót do zasady: „lekarz leczy, farmaceuta przygotowuje leki a pielęgniarka pielęgnuje”. Pielęgniarki nie tracą czasu na czynności niezwiązane z pielęgnowaniem zajmując się „administrowaniem” leków dla pacjentów. Częstości dawkowania są bardzo zróżnicowane. Począwszy od regularnych w odstępach czasu przez całą dobę do dawek podanych w wyniku innych objawów. Podawanie leków jest bardzo odpowiedzialnym zadaniem dla pielęgniarek, które jest wielokrotnie przerywane. Nic, więc dziwnego, że w fazie administracji, podawanie leków jest szczególnie podatne na błąd. Wprowadzono zasadę 5R. Obecnie zaczyna dominować zasada 6R oznaczająca dodatkowo na prawidłową dokumentację.

Zastosowanie dawki jednostkowej.

 

Stosując metodykę EBD Evidence Based Design (Projektowanie oparte na dowodach/badaniach naukowych) udowodniono skuteczność procesów związanych z dawką jednostkową. Na początku dawki były przygotowywane ręcznie, ale wraz z postępem technologicznym żmudne czynności zaczęły być automatyzowane. Samo wprowadzenie dawki jednostkowej zmniejsza ryzyko wystąpienia błędu ale nie jest panaceum na wszystkie bolączki.

 

 

 

Jak działa Unit Dose?

Jest to rozwiązanie pozwalające na zarzadzanie jednostkową dawką leku na pacjenta w całym systemie gospodarki lekowej. Oznacza to, że w Aptece szpitalnej po zleceniu lekarskim następuje proces walidacji i przygotowanie dawki leku dla konkretnego pacjenta. Następnie wcześniej przygotowana „porcja” (dawka) leku jest przygotowana do transportu. Transport odbywa się wózkami medycznymi lub w specjalnych pojemnikach za pomocą poczty pneumatycznej. Po dotarciu na oddział szpitalny dawka jest przenoszona do wózków pielęgniarskich. Z tych wózków leki są pobierane przy łóżku pacjenta bezpośrednio przed podaniem. System może być wzbogacony o rozwiązania informatyczne pełniące nadzór nad prawidłowością podania.  Tak zwiększone bezpieczeństwo pacjenta ma istotny wpływ na jakość procesu leczenia.

System Unit Dose firmy Swisslog. Oznacza automatyzację przygotowania dawki jednostkowej w aptece szpitalnej.

 

 

Aby system Unit Dose w aptece szpitalnej działał sprawnie to cały szpital powinien mieć poprawioną organizację pracy i dystrybucji leków. Właściwie wdrożony system pozwala na oszczędności i podnosi poziom bezpieczeństwa pacjenta. Pozwala na eliminację wielu zbędnych czynności i procedur.